Στη σχέση μεταξύ ναρκισσιστικού γονιού και παιδιού εστιάζει ο φετινός κύκλος ομιλιών, που διοργανώνουν γι’ ακόμη μια χρονιά τον Φεβρουάριο οι εκδόσεις Πορφύρα στο Ίδρυμα Θεοχαράκη. Η ψυχολόγος, συγγραφέας και καθηγήτρια στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Φωτεινή Τσαλίκογλου έχει αναλάβει την ευθύνη της παρούσας διοργάνωσης και ενός θέματος με πολλές προεκτάσεις που παραμένει-δυστυχώς-πάντα επίκαιρο.
Αφορμή γι’ αυτές τις συναντήσεις, η ελληνική έκδοση του best seller βιβλίου της ερευνήτριας, ψυχολόγου και οικογενειακής συμβούλου, Karyl Mc Bride «Υπάρχει χώρος για μένα; Οι περιπέτειες του ναρκισσισμού στην εποχή μας μέσα από τις σχέσεις μάνας-κόρης».

Συμμετέχουν: Φωτεινή Τσαλίκογλου, Τζένη Σουμάκη, Δημήτριος Κυριαζής, Στέλιος Στυλιανίδης.

Κατόπιν της ματαίωσης της ομιλίας της κας Φωτεινής Τσαλίκογλου, λόγω διαδηλώσεων  και κυκλοφοριακών απαγορεύσεων στο Σύνταγμα, ζητούμε συγνώμη για την εν λόγω αλλαγή και σας παρουσιάζουμε το νέο πρόγραμμα των ομιλιών:

Θεματικές ενότητες:

Πρώτη εισήγηση-διάλεξη:

Σάββατο 10 Φεβρουαρίου 2018, 18.00-20.00
Φ. Τσαλίκογλου ''Μάθε με να υπάρχω''. Η σχέση με τη Μητέρα: Ανάμεσα στη ζωή και τον ψυχικό θάνατο.

Περίληψη πρώτης εισήγησης-διάλεξης

Η σχέση με τη μητέρα, το πρώτο ερωτικό αντικείμενο στη ζωή μας, είναι μια σχέση κομβική για την ψυχική ανάπτυξη. Το βρέφος  στην αρχή της ζωής δεν υπάρχει, και δεν μπορεί να υπάρξει,   παρά μόνο ως τμήμα αυτής της σχέσης. Το ασχημάτιστο εγώ, από την πρώτη στιγμή, χρειάζεται ένα εσύ, μια ετερότητα για να μπορέσει να σχηματισθεί.

Αγαπά με για να με αγαπώ, είναι το αίτημα ενός πλάσματος που μεγαλώνει αρχικά μέσα σε ένα  μητρικό σώμα για να γίνει στη συνέχεια ένοικος μιας μητρικής αγκαλιάς, προτού κατοικήσει το σπίτι των γονιών τοu. Από το ρήμα ‘’aimer’’( αγαπώ), και τη λέξη ‘’aimant’’ (μαγνήτης)  η Φρανσουάζ Ντολτό επινόησε μια λέξη που δεν υπάρχει, ‘’aimance’’, για να δείξει πως  η μητέρα ολόκληρη, με το πρόσωπο,   το σώμα,  το βλέμμα, τις χειρονομίες, τη μυρωδιά της, αποτελεί για το μωρό της ένα αντικείμενο μιας ολοκληρωτικής μαγνητιζουσας αγάπης και έλξης

Μέσα από την αδιαχώριστη στην αρχή της ζωής τριάδα ‘’εγώ- η μαμά- ο κόσμος’’ το μωρό  θα  διαγράψει μια αναπτυξιακή πορεία  που θα απαιτήσει το σταδιακό αποχωρισμό και την επιβολή από τη μεριά της μάνας  αναγκαίων συμβολικών ευνουχισμών.

Η αγάπη είναι νοσταλγία λέει ο Φρόυντ. Ένα ίχνος  από τη δυναμική των σχέσεων εκείνης της εποχής δεν σβήνεται  ποτέ οριστικά. Μεγάλωσε και ωρίμασε το παιδί, η μητέρα γερνάει, ίσως έχει κιόλας φύγει από τη ζωή, κι όμως μια υπόγεια φλέβα συνεχίζει να τροφοδοτεί τις τωρινές  σχέσεις μας με πόθους συγχώνευσης και επανένωσης που αφορούσαν εκείνη την πρώτη εποχή. ‘’εδώ είμαι εγώ για σένα μωρό μου και τίποτα και κανείς δεν μπορεί ποτέ να σε βλάψει

Τι συμβαίνει όμως όταν η μητέρα δεν καλύπτει επαρκώς  τη λειτουργία της; Τι συμβαίνει για παράδειγμα όταν η μάνα είναι μια  ‘’νεκρή μάννα’’ (A.Green)   όταν διατηρείται στη ζωή αλλά είναι  κατά κάποιο τρόπο ψυχικά νεκρή στα μάτια του μικρού  παιδιού  που φροντίζει; Τι συμβαίνει όταν η καταιγιστική , καταβρωχθιστική της  παρουσία  εμποδίζει την εξατομίκευση του παιδιού; Tι συμβαίνει όταν μια μητέρα θα ήθελε να οικειοποιηθεί ολοκληρωτικά το παιδί της,  διεκδικώντας ένα απόλυτα δικαίωμα ιδιοκτησίας επάνω του;  Έωλα αιτήματα από τη μεριά του παιδιού σχηματίζονται και  ζητούν μια απόκριση: ‘’Φύγε από μπροστά μου για να δω το πρόσωπό μου στον καθρέφτη’’  Mη με πνίγεις με το βάρος της συνεχούς παρουσίας σου’’  ‘’Κοίταξε με, μην με κάνεις αόρατη με την απουσία σου’’  ‘’Μην είσαι μια νεκρή μάνα για να μπορώ να είμαι ζωντανή’’

Σε ποιο βαθμό και με πιο τρόπο η εποχή μας,  εποχή  ρευστής αβεβαιότητας και ναρκισσιστικής έξαρσης δυσχεραίνει αυτή τη  δια βίου σχέση μητέρας παιδιού;

Φωτεινή Τσαλίκογλου, ψυχολόγος, συγγραφέας και καθηγήτρια στο Πάντειο Πανεπιστήμιο

 

Δεύτερη εισήγηση-διάλεξη:

Σάββατο 17 Φεβρουαρίου 2018, 18.00-21.00
Δ. Κυριαζής Καθρέπτης χωρίς “Καθρέπτισμα”, Υπάρχει διέξοδος από τον παθολογικό δεσμό μητέρας- κόρης;

Παράλληλα, θα παρουσιαστεί το θεατρικό δρώμενο «Ο Αγώνας. Σχέσεις προσδιορισμού, σχέσεις εξάρτησης, σχέσεις επικράτησης και ανταγωνισμού».

Περίληψη δεύτερης εισήγησης-διάλεξης 

Η κινητήρια δύναμη για την ζωή είναι  ο  έρωτας,   από την πλευρά του άνδρα   για  τη  γυναικεία ομορφιά, την ομορφιά του σώματος, της μορφής, που λειτουργεί ως ο πρώτος ελκυστής, αλλά και  ο ερωτάς  της γυναίκας   γι’ αυτόν. Το ταξίδι της  γυναικείας ψυχής προς και δια  του έρωτα,  να συναντήσει τον άνδρα προϋποθέτει να  αναλάβει πρωτίστως η γυναικά την θηλυκότητα της.  Ο Ερωτάς υπό αυτές τις προϋποθέσεις ανοίγει τον δρόμο  και ολοκληρώνεται με την αγαπη του άνδρα και την αμοιβαία αλληλοπεριχώρηση.    Αυτή η έκβαση  διαστρέφεται ή αναστέλλεται όταν η κόρη εγκλωβισθεί σε ένα άλυτο αμοιβαίο ναρκισσιστικό δεσμό με την μητέρα της που τον χαρακτηρίζει μια σχέση αγάπης / μίσους, ενοχής /εξιλέωσης, αιτήματος για αγαπη / και εχθρότητα  φθόνος και ζήλια. Ναρκισσιστική σχέση σημαίνει  έρωτας και τρυφερότητα  υπό όρους που  τους ορίζει ο θάνατος, φυσικός ή ψυχικός, αν παραβιασθούν , διότι εγείρει έντονα συναισθηματαοργής και εκδικησης. Σημαίνει ακόμη  εξάρτηση από την ματιά του σημαντικού άλλου και ταυτόχρονα επαναστατημένη οργή και ορμή απελευθέρωση από αυτήν,  σημάνει ακόμη φόβος προσέγγισης και άγχη εισβολής που διαλύουν την «ψυχική χωρά», κατι  που καταλήγει σε ψυχικές καταστροφές, όπως η κατάθλιψη και η αυτοκτονία . Η πατρική λειτουργεία είναι  μερικά ή ολικά αποκλεισμένη. Η ματιά της κόρης καθρεπτίζεται σ’ ένα κενό καθρέπτη που δεν την βλέπει, τον οποίο « καθρέπτισα» με την σειρά της αναπαραγάγει. Το  αμοιβαίο «καθρέπτισα» είναι αρνητικό καθώς προσκρούει πάνω στο φόβο. Πολύ νωρίς εγκαθίσταται  μια εσωτερική  προσκρούστεια λογική τελειομανίας και σαδισμού που άμεσα η έμμεσα δηλητηριάζει τις σχέσεις καταστρέφοντας τους δεσμούς με του άλλους ή στρέφεται εναντίον του ίδιου εαυτού.   Κατά  κανόνα συνδέεται με  οικογενειακό  δια γενεαλογικό τραύμα, που ασυνείδητα ανατίθεται στην κόρη να το επιλύσει. Πως όμως θα καταστεί αυτό δυνατόν, όταν η ιδιά είναι μπερδεμένη στα  κλαδιά ενώ «ξηρού δέντρου», χωρίς χυμούς, φύλλα και καρπούς; Κλαδιά που την πνίγουν,  της κρύβουν τον ουρανό και την εμποδίζουν να ανοίξει τα φτερά της προς την ελευθέρια;   Που να πάει «χωρίς αγαπη» σε ένα αφιλόξενο τόπο;  Όταν κατορθωνει  να εμπλακεί σε ένα γάμο ή σταθερή σχέση με το άλλο φύλλο ή σε ομόφυλη σταθερή σχέση συχνά περιπίπτει σε ένα τύπο γάμου ή σταθερού δεσμού που προσδιορίζεται από  ψυχική νεκρά, και σοβαρά προβλήματα επικοινωνίας. Ένας από του λογούς είναι ότι   η σχέση είναι κατά βάση  χρησιμοθηρική  και ανταγωνιστική, ενώ η κόρη για να ισορροπήσει τα πράγματα πραγματώνει ένα ερωτικό δεσμό  με τον άνδρα  τύπου Περσεφόνης  ή τύπου Ηλέκτρας κατά περιπτωση. Συζητούνται και προτείνονται μερικές  ιδέες για την λύση αυτού του αδιέξοδου.

Δημήτριος Κυριαζής, ψυχίατρος, παιδοψυχίατρος, ψυχαναλυτής (ΕΕΨΨ):  http://www.biblionet.gr/author/98846/%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%AE%CF%84%CF%81%CE%B7%CF%82_%CE%9A%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%B6%CE%AE%CF%82 

Τέταρτη εισήγηση-διάλεξη

Σάββατο 24 Φεβρουαρίου 2018, 18.00-21.30

T. Σουμάκη ''Καθρέφτη, καθρεφτάκι μου.....'' Η αναζήτηση της εφηβικής ταυτότητας

 

Περίληψη τρίτης εισήγησης- διάλεξης

Κεντρικό θέμα της εφηβείας είναι η αναζήτηση της ταυτότητας.

Ο έφηβος στρέφεται προς το αντικείμενο αναζητώντας επιβεβαίωση της ιδιαιτερότητας του μέσα από μεταβατικές ταυτισιακές διαδικασίες κτήσης και ελέγχου του. Στη φάση αυτή το αντικείμενο – Άλλος λειτουργώντας ως καθρέφτης υπάρχει για να προσδιοριστεί το αντικείμενο – Εγώ ως διαφορετικό. Αυτό το αντικείμενο – Άλλος, ναρκισσιστικά επενδεδυμένο, είναι αυτό που θα στηρίξει την εικόνα εαυτού και την αυτοεκτίμηση. (Bolognini 2010)

Η διαδικασία της μεταμόρφωσης του εφήβου σε υποκείμενο απαιτεί μη ναρκισσιστικά εύθραυστους γονείς που να επιτρέψουν να «χρησιμοποιηθούν» δημιουργικά από τον έφηβο (Winnicott, 1971) γονείς που δεν θα χρησιμοποιήσουν τα παιδιά τους σαν δικό τους συμπλήρωμα ναρκισσιστικών αναγκών, και θα διευκολύνουν τη μετάβαση.

Ο έφηβος βρίσκεται μετέωρος μεταξύ πρωτογενούς και δευτερογενούς διαδικασίας, μεταξύ παρόντος και μέλλοντος.

Η ευαλωτότητα του ψυχισμού του, προϊόν των συνεχών και μεγάλων ανακατατάξεων μέσα του, πηγάζει από το ναρκισσισμό του που διαπραγματεύεται την εξασθένιση του Υπερεγώ και την ενίσχυση του ιδεώδους του Εγώ ως βάση για την δόμηση της ταυτότητας.

Ο εφηβικός ναρκισσισμός μπορεί να θεωρηθεί μεταβατικό φαινόμενο στην υπηρεσία της ανάπτυξης από την ανωριμότητα στην ωρίμανση (Blos, 1976).

Το σώμα μεταβάλλεται αρχικά σε αυτοερωτικό αντικείμενο (Lanfer, 1976) για να γίνει σταδιακά το αντικείμενο διεκδίκησης ερωτικών ικανοποιήσεων.

Ιδιαίτερα η εμφάνιση του σώματος είναι έντονα ναρκισσιστικά ερωτικοποιημένη και χρησιμοποιείται ποικιλοτρόπως: σαν πηγή ντροπής ή επίδειξης, σαν σκηνή εκφόρτισης συναισθημάτων (αυτοτραυματισμοί) σαν μέσον για να αναζητηθεί η ταυτότητα.

Στην παρουσίαση αυτή θα συζητηθούν κάποιοι έφηβοι όπως η Χιονάτη, η Σταχτοπούτα κλπ, η Μαρία, η Ελένη, ο Γιάννης…

Τζένη Σουμάκη, ψυχίατρος παιδιών & εφήβων, ψυχαναλύτρια-ψυχοθεραπεύτρια:  http://www.soumaki.gr/cv.ht

Σ. Στυλιανίδη ''Ναρκισσισμός και η κουλτούρα του κενού σήμερα''

Περίληψη τέταρτης εκδήλωσης-διάλεξης

Ο ναρκισσισμός είναι ένας όρος ο οποίος χρησιμοποιείται στην ψυχανάλυση για να υποδηλώσει την αγάπη προς τον εαυτό. Ωστόσο, πέρα από τη γενική αυτή διατύπωση υπάρχουν διακριτές μορφές ναρκισσισμού, όπως ο πρωτογενής ναρκισσισμός, ο δευτερογενής ναρκισσισμός, ο κακοήθης, ο καταστροφικός ναρκισσισμός , το ιδεώδες του Εγώ, το ιδεώδες Εγώ, εκφράσεις των οποίων επηρεάζουν καθοριστικά τους κοινωνικούς δεσμούς.

Η σημερινή ρευστότητα των κοινωνικών δεσμών, η ευθραυστότητά τους, η συχνά «δήθεν» χρηστική διατήρησή τους σαν μια από τις άμυνες του ατόμου προκειμένου να αποφύγει την επώδυνη εξωτερική και εσωτερική πραγματικότητα, συνδέονται αναπόφευκτα ,μεταξύ άλλων, με την ανεπάρκεια της γονεϊκής λειτουργίας και ρόλων, όπως επίσης και με την κουλτούρα του κενού.

Η κρίση ταυτότητας, ο φόβος για την απώλεια της εσωτερικής συνοχής, το υπαρξιακό άγχος και ο φόβος απέναντι στην αβεβαιότητα του μέλλοντος δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο με την χρήση των νέων τεχνολογιών και κάθε μορφής «οθόνης-καθρέφτη» , ο οποίος συχνά αναπηροποιεί κάθε απόπειρα νοηματοδότησης της ζωής  του ατόμου.

Υπάρχουν άραγε αξιόπιστες απόπειρες απαντήσεων σήμερα απέναντι σε όλους αυτούς τους πολύπλοκους κοινωνικούς και ψυχικούς μετασχηματισμούς?

Στέλιος Στυλιανίδης, ψυχίατρος, καθηγητής της Κοινωνικής Ψυχιατρικής και μέλος της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής
Εταιρείας και της Διεθνούς Ψυχαναλυτικής Ένωσης:  http://www.biblionet.gr/author/78161/%CE%A3%CF%84%CF%85%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B4%CE%B7%CF%82,_%CE%A3%CF%84%CE%AD%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82

Για τις κυρίες και τους κυρίους που έχουν προμηθευτεί εισιτήριο για την ομιλία της κας Τσαλίκογλου και αδυνατούν να έρθουν το επόμενο Σάββατο 10/2, μπορούν:

είτε να επιλέξουν κάποια από τις υπόλοιπες ομιλίες και να μας ενημερώσουν έως την Πέμπτη 8 Φεβρουαρίου για την ομιλία που θα παρακολουθήσουν,
είτε να μας στείλουν αναλυτικά στοιχεία τους (όνομα, τηλέφωνο, ΙΒΑΝ λογαριασμού) στο email office@porphyrabooks.gr για να επιστρέψουμε το αντίτιμο του εισιτηρίου. Επίσης, και για αυτό θα πρέπει να μας ενημερώσετε έως την Πέμπτη 8 Φεβρουαρίου. 
 

Υπενθυμίζουμε, επίσης, τα εξής:

Οι ώρες λειτουργίας του γραφείου μας είναι καθημερινές 9 με 4 και σας παρακαλούμε να καλείτε αυτές τις ώρες και μέρες για οποιαδήποτε πληροφορία χρειάζεστε στο 2130291224.
 

2. Για την Κράτηση θέσεων απαιτείται η κατάθεση του αντιτίμου σε κάποιον από τους λογαριασμούς μας (αναφέρονται παρακάτω). Οι εν λόγω καταθέσεις θα πρέπει να γίνονται μέχρι την Πέμπτη πριν την ομιλία που σας ενδιαφέρει, διαφορετικά μπορείτε να αγοράσετε το εισιτήριο σας την ημέρα και ώρα της εκδήλωσης.

 

Κόστος συμμετοχής:

Προαγορά 4 συναντήσεων: 40€ (είσοδος με το καταθετήριο της τράπεζας)
Προαγορά μιας συνάντησης: 11 € (είσοδος με το καταθετήριο της τράπεζας)
Αγορά την ημέρα της εκδήλωσης: 13€
Ομαδικές αγορές (άνω των 15 ατόμων): 10€ η συνάντηση
Εισιτήριο για την τελευταία διπλή συνάντηση: 18€


Λογαριασμοί:
Πειραιώς IBAN: GR94 0172 0490 0050 4907 6093 374
Alpha Bank IBAN: GR85 0140 1060 1060 0200 2013 238

Για κράτηση θέσεων απαιτείται η αποστολή του καταθετηρίου στο office@porphyrabooks.gr

Για πληροφορίες σχετικά με το σεμινάριο στο Ίδρυμα Θεοχαράκη ή το βιβλίο καλέστε:
213 0291224

Με την υποστήριξη του "HELLENIC ASSOCIATION FOR PERSON CENTRED AND EXPERIENTIAL APPROACH" (H.A.P.C.E.A).

 

Παράλληλα θα κυκλοφορήσει μία νέα έκδοση που επεξεργάζεται το ίδιο θέμα. Συγγραφέας ,ψυχολόγος και οικογενειακή σύμβουλος, Karyl Mc Bride.

Κυκλοφορία  Ιανουάριος 2018

Με εισαγωγή από την Φωτεινή Τσαλίκογλου
Μετάφραση: Χριστόφορος Ζώνας

Χορηγοί επικοινωνίας: